آبکاری زیورآلات یکی از عوامل اصلی در تعیین کیفیت آنها است که به عنوان بخشی از مراحل اصلی ساخت زیورآلات محسوب می شود. در مقالات قبل در مورد انواع آبکاری زیورآلات نقره مطالبی را بیان نمودیم در این مقاله نیز سعی داریم به تفاوت بین آبکاری نیکل و رودیوم بپردازیم و روش های تشخیص آن را با هم مرور کنیم زیرا هر دو با وجود اینکه باعث ایجاد رنگ نقره ای بر روی فلز می شوند و شباهت از لحاظ رنگ و ظاهر باهم دارند ولی از لحاظ ویژگی ها و ساختار تفاوت های زیادی دارند به همین دلیل قبل از خرید زیورآلات آشنایی با فلز نیکل و رودیوم و مقایسه و بررسی تفاوت های آبکاری آنها می تواند به شما در خرید زیورآلات کمک کند.
فهرست مطالب
آشنایی با فلز و آبکاری نیکل
نیکل یکی از عناصر اصلی جدول مندلیف میباشد که به عنوان یک فلز با نماد Ni شناخته می شود که دارای عدد اتمی 28 است. نیکل به عنوان یک فلز با رنگ نقره ای، ظاهری براق و سخت شناخته است که کاربرد های زیادی دارد و به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و حرارت بالا از آن می توان در اکثر صنایع استفاده کرد.
این نکته را نیز باید بگوییم که استفاده از نیکل اغلب به صورت آلیاژ و ترکیبی از فلزات نظیر مس، آهن و کروم می باشد. از نیکل در صنایع مختلف استفاده می شود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد.
خودروسازی: در ساخت انواع آبکاری فلزات ماشین، باتری قابل شارژ و …
صنعت فولاد: برای ساخت فولاد و آلیاژ های مقاوم در برابر حرارت
صنعت برق و الکترونیک: در ساخت باتری و پشش قطعات الکترونیکی مقاوم در برابر گرما.
صنایع شیمیایی: به عنوان کاتالیزور در واکنش های شیمیایی
زیورآلات و جواهرات: به عنوان پوشش برای افزایش براقیت و رنگ نقره ای کردن زیورآلات
آبکاری نیکل نیز فرآیندی است که طی آن یک لایه نازک از نیکل بر روی زیورآلات و یا قطعه مورد نظر رسوب داده می شود که با روش الکترولیز و با استفاده از دستگاه های مخصوص آبکاری انجام میشود. در این روش زیورآلات به عنوان کاتد عمل می کند و یک قطعه نیکل خالص به عنوان آند است که در یک محلول نمک قرار می گیرند و با عبور جریان الکتریکی یون های نیکل به سمت کاتد یا همان زیورآلات حرکت می کنند و بر روی آن رسوب می کنند.
آشنایی با فلز و آبکاری رودیوم
رودیوم (Rhodium) یکی از عناصر و فلزات جدول تناوبی است که به اسم RH نیز شناخته می شود و دارای عدد اتمی 45 می باشد. رودیوم یا رودیم یک فلز نادر و گرانبها است که در دسته فلزات پلاتین قرار می گیرد و به ویژگی هایی نظیر مقاومت بالا در مقابل خوردگی، نقطه ذوب بالا، انعکاس نور فوق العاده بالا و … شناخته می شود.
از موارد کاربرد رودیوم می توان به صنعت خودروسازی، صنایع الکترونیک و شیمیایی و صنعت طلا و جواهر اشاره کرد که اغلب از آن به عنوان آبکاری استفاده می شود و طی آن یک لایه نازک از رودیوم بر روی فلزات دیگر رسوب داده می شود که باعث افزایش درخشندگی، مقاومت در برابر خراش و خوردگی و افزایش سختی فلز می شود.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد آبکاری رودیوم می توانید از مقاله”رودیوم چیست و آبکاری آن چگونه است؟” استفاده کنید.
روش ها و راه های تشخیص آبکاری نیکل از رودیوم
پس از آشنایی با تفاوت بین آبکاری نیکل و رودیوم سوالی که پیش می آید این است که با توجه به شباهت آبکاری این دو فلز روش تشخیص نیکل یا رودیوم بودن آبکاری زیورآلات به چه شکل است؟ که در پاسخ باید عرض کنیم که روش های مختلفی برای این کار وجود دارد که می تواند به شما در این راه کمک کند که شامل موارد زیر است.
گواهی آبکاری
بعضی از فروشندگان معتبر در سایت و یا کاتولوگ محصول خود اطلاعات جامعی در مورد نوع آبکاری ارائه می کنند که می تواند سندیت داشته باشد که فروشگاه لوکس گلامور نیز در همین راستا اقدام به قید نوع آبکاری خود بر روی محصولات کرده است تا مشتری با اطلاعات کامل اقدام به خرید کنید.
تست آهنربا
نیکل خاصیت مغناطیسی ضعیفی دارد و اگر زیورآلات شما به آهنربا جذب شوند احتمالا آبکاری آنها از نوع نیکل خواهد بود البته توجه داشته باشید که این تست قطعی نیست و احتمال اینکه برخی آلیاژ های نیکل خاصیت مغناطیسی کمتری داشته باشند وجود دارد.
مشاهده رنگ و درخشندگی
رودیوم و نیکل هر دو ظاهری سفید و نقره ای در روی زیورآلات ایجاد می کنند اما آبکاری نیکل زردتر و مات تر از رودیوم می باشد. شما با مشاهده بین سرویس نقره زنانه دارای آبکاری رودیوم است با نمونه سرویس نقره با آبکاری نیکل می توانید متوجه تفاوت رنگ و درخشش آنها شوید.
بررسی حساسیت پوست
ایجاد حساسیت پوستی اصلی ترین تفاوت بین آبکاری نیکل و رودیوم می باشد. نیکل یکی از رایج ترین آبکاری ها است که احتمال ایجاد حساسیت و آلرژی در آن وجود دارد پس زمانی که شما از زیورآلاتی استفاده می کنید و پوست شما دارای اگزما و حساسیت میشود به احتمال زیاد آبکاری آنها از نوع نیکل است که در مطلب”عوامل ایجاد کننده حساسیت پوستی به زیورآلات” به آن اشاره شده است.
استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی
برای اطمینان از آبکاری زیورآلات می توانید به مراکز تحصصی آبکاری زیورآلات مراجعه کنید تا با استفاده از تجهیزات پیشرفته اقدام به تعیین نوع آبکاری کنند.
مقایسه و تفاوت بین آبکاری نیکل و رودیوم
با وجود اینکه آبکاری های نیکل و رودیوم باعث ایجاد درخشندگی و براقیت بر روی فلز می شوند اما از لحاظ ماندگاری، هزینه و … تفاوت هایی باهم دارند که به صورت کلی شامل موارد زیر می باشد.
ماندگاری: به طور کلی ماندگاری آبکاری رودیوم بیشتر از نیکل است.
هزینه: رودیوم به عنوان یک فلز گرانقیمت شناخته می شود و به همین دلیل آبکاری رودیوم چندین برابر نیکل قیمت دارد به همین دلیل اغلب بر روی بدلیجات نقره ای از آبکاری نیکل استفاده می شود و در زیورآلاتی همانند طلا و نقره از آبکاری رودیوم استفاده می شود.
حساسیت و اگزما: رودیوم تنها آبکاری است که با پوست های حساس سازگار است و این در حالی است که نیکل به شدت حساسیت زا است.
خلاصه
به طور کلی می توان گفت که تفاوت بین آبکاری نیکل و رودیوم بسیار زیاد می باشد و اگر در خرید زیورآلات نقره ای که دارای آبکاری هستند کیفیت و ماندگاری و عدم ایجاد حساسیت پوستی برای شما مهم است می توانید از آبکاری رودیوم استفاده کنید ولی اگر قیمت برای شما ارجحیت دارد زیورآلات نقره ای دارای آبکاری نیکل می تواند برای شما ارجحیت داشته باشد. توصیه می شود همواره قبل از خرید زیورآلات از نوع آبکاری انها اطلاع پیدا کنید و سپس با مقایسه قیمت و میزان حساسسیت پوستی به زیورآلات اقدام به خرید کنید.
سوالات متداول
آیا آبکاری رودیوم هم می تواند باعث ایجاد حساسیت شود؟
خیر، رودیوم به طور عمومی غیرحساسیتزا است و به همین دلیل در آبکاری زیورآلاتی همانند طلا و نقره مورد استفاده قرار می گیرد.
دوام آبکاری نیکل چقدر است؟
دوام آبکاری نیکل بستگی به ضخامت لایه و شرایط استفاده دارد، اما به طور کلی نیکل مقاومت خوبی در برابر سایش و خوردگی دارد.
چقدر دوام آبکاری رودیوم است؟
آبکاری رودیوم معمولاً دوام بیشتری در برابر خراش و کدر شدن دارد، اما به دلیل نازکی لایه آن، ممکن است نیاز به تجدید دورهای داشته باشد.
آبکاری رودیوم چقدر هزینه دارد؟
قیمت آبکاری رودیوم تابعی از قیمت جهانی فلز رودیوم است و معمولا بین 15 تا 20 هزار تومان برای هر گرم هزینه دارد.