آلیاژ پیوتر نوعی فلز ترکیبی است که عمدتا از قلع تشکیل شده است و اغلب با مقادیر کمی از فلزات دیگر مانند مس، آنتیموان یا بیسموت مخلوط می شود. قرن هاست که از این آلیاژ در تولید لوازم خانگی، ظروف غذاخوری، قطعات تزئینی و حتی ساخت زیورآلات استفاده می شود. یکی از ویژگی عای این آلیاژ نقطه ذوب پایین آن است که در ریخته گری و شکل دادن به آن را نسبتا آسان می کند.پیوتر های سنتی حاوی درصد بالایی از قلع می باشند که حاوی 85 تا 99 درصد است و درصد باقی مانده را فلزات دیگر برای بهبود و دوام آن تشکیل می دهند.
تاریخچه آلیاژ پیوتر به دوران باستان بر میگردد شواهد مبنی بر استتفاده از آن در عصر برانز (Bronz) بر می گردد. این آلیاژ در طول امپراطوری روم جایی که برای اهداف علمی و تزئینی مورد استفاده قرار می گرفت شهرت یافت. در طی قرن ها پیوتر در تزئین خانه های اشراف ت و عوام به کار می رفته است و نشان ذوق و هنر مردمان قدیم بوده است.
منشا و تاریخچه آلیاژ پیوتر
قلع جزو کلیدی آلیاژ پیوتر می باشد و به چکش خواری و شکل گرفتن آن کمک می کند. قلع اغلب با نسبت کوچکی از فلزات دیگر ترکیب می شود که در این بین مس به منظور افزایش استحکام، آنتیموان برای سختی و بیسموت برای نقطه ذوب پایین تر اضافه می شود. این ترکیب با دقت ساخته شده منجر به ساخت آلیاژی می شود که نه تنها از نظر زیبایی شناسی دلپذیر است بلکه فوق العاده کاربردی است.
چکش خواری پیوتر به صنعت گران اجازه می دهد تا طرح های پیچیده و الگو های دقیق ایجاد کنند و آن را به وسیله ای مورد علاقه برای صنعتگران در جای جای دنیا تبدیل کرده است. از مجسمه های ظریف گرفته تا ظروف غذاخوری استادانه آثاری هستند که پیوتر تطبیق پذیری خود را در دستان هنرمندان ماهر ثابت کرده است. توانایی آلیاژ پیوتر برای حفظ جزئیات ظریف در طول فرآیند ریخته گری باعث محبوبیت بالای آن در ایجاد اقلام تزئینی و قطعات یادبود کرده است.
استفاده از پیوتر در ساخت وسائل خانگی با ظرافت بالا مشهود است اما در قرون وسطی از این آلیاژ برای ساخت بشقاب و شمعدان نیز استفاده می شده است از همین رو امروزه کلکسیون دار ها به دنبال اشیای قدیمی ساخته شده از آلیاژ پیوتر می باشند.
انواع آلیاژ پیوتر
پیوتر در دوران باستان با فلزاتی نظیر سرب و مس ترکیب شده است از همین رو پیوتر های قدیمی سنگین تر ستند و سریع تر کدر می شوند و اکسیداسیون باعث ایجاد رنگ خاکستری نقره ای تیره بر روی پیوتر ها شده است. از پیوتر های قدیمی به دلیل اینکه سمی بودن سرب دیگر استفاده نمی شود اما از پیوتر های جدید که عاری از سرب هستند در ساخت زیورآلاتی همانند گردنبند مردانه استفاده می شود .
خلاصه:
آلیاژ پیوتر یکی از جدیدترین فلزات برای ساخت زیورآلات، مجسمه و ظروف می باشد که به دلیل ناخالصی های موجود در آن از نقطه ذوب پایینی برخوردار است از همین رو کار کردن با آن نسبت به استیل، نقره و … راحت تر است که در این بخش به معرفی آن پرداختیم لازم به ذکر است که استفاده از آلیاژ پیوتر امروزه دیگر هیچ ضرری برای بدن ندارد و در ساخت آن از سرب استفاده نمی شود.
