انواع سنگ عقیق و نحوه شناسایی عقیق اصل

• شناسایی عقیق اصل با توجه به استفاده بیشتر مردم از این سنگ در زیورآلات خود می تواند یک سوال اساسی باشد.در مقالات پیشین در مورد گوهر های بسیاری همچون فیروزه، توپاز و … مطالبی بیان شد و در این مقاله نیز قصد داریم تا انواع سنگ عقیق و نحوه شناسایی عقیق اصل و شارژ سنگ عقیق را مورد بررسی قرار دهیم . تاریخ استفاده از زیورها و سنگ های قیمتی به اندازه تاریخ پیدایش بشر قدمت دارد. پیشینیان از سنگ ها و اسکلت جانورانی که شکار کرده بودند زیورآلاتی برای خود می ساختند تا گواهی باشد بر قدرت بدنی و مهارت آنها در شکار و همچنین این زیورآلات را عاملی برای افزایش قدرت خود تلقی میکردند که بعد ها این زیورآلات تغییر شکل داده و صرفا جهت زیبایی و برخورداری از انرژی برخی سنگها مورد استفاده قرار گرفت.

در این میان انواع سنگ عقیق از دیرباز مورد توجه همگان قرار گرفت و امروزه نیز طرفداران بسیار دارد. عقیق یا آگات از سنگ های نیمه قیمتی و جزو کانی هایی است که از چند عنصر شیمیایی تشکیل شده است. عقیق سنگی سیلیسی و نوعی از در کوهی است. عقیق به رنگ های سفید تا خاکستری تیره و سیاه، زرد تا قرمز، سبز و آبی روشن است و در میان جواهرات درجه دوم سنگی مشهور است.

عقیق از دیرباز با توجه به روایات نقل شده از اهل‌بیت (ع) به‌-عنوان یکی از «احجار کریمه» بسیار توصیه شده است و امروزه مقاله‌های علمی بسیاری هم درباره خواص و انرژی این سنگ در قالب علم سنگ‌‌شناسی و سنگ‌درمانی نوشته‌ شده ‌است. سفارش‌های دینی و تحقیقات علمی نوین کمک کرده تا امروزه عقیق همچنان جزو سنگ های پرفروش و مورد توجه قرار گیرد.

شناسایی عقیق اصل از لحاظ ساختار

ترکیب شیمیای این گوهر Sio2(سیلیسوم دی اکسید) است و در رنگ های مختلف یافت می شود. این سنگ قیمتی سختی موس 6.5 تا 7 دارد و وزن مخصوص آن 2.66 است. بین کانی‌‌ها الماس با سختی ۱۰ بالا‌ترین درجه سختی را دارد و مقاوم‌‌ترین به‌شمار می‌رود و گرافیت (مغز مداد) هم سختی معادل یک دارد. عقیق اصل با ۳درجه اختلاف نسبت به الماس، سختی مناسبی دارد.

چگونگی تشکیل عقیق

عقیق در نتیجه جریانهای آب در سنگهای سیلیسی یا سنگهای سیلیکات دار و یا در نتیجه برخاستن گازهای اسید از درون زمین ایجاد می شود و در خلال سنگهای دیگر بوجود می آید. مخصوصاً در بین سنگهای آذرین سطحی که ساختمان سماکی دارد.

عقیق در رنگ های متنوع

انواع سنگ عقیق وجود دارد که بیشتر ما با انواع قهوه‌ای مایل به قرمز یا نهایتا مشکی آن آشنا هستیم، درحالی‌که عقیق جزو متنوع‌ترین سنگ‌های زینتی به‌شمار می‌رود. عقیق‌ آبی، قهوه‌ای، توده‌ای، سلیمانی، سبز و سرخ از انواع عقیق هستند. عقیق زرد هم یکی از رایج‌ترین انواع عقیق بین ما ایرانی‌هاست که با عنوان شرف‌الشمس خرید و فروش می‌شود، درحالی‌که این نام دعای حک شده روی آن است نه خود عقیق. این نوع عقیق معادن فراوانی دارد به همین دلیل چندان گرانقیمت نیست.

نحوه تشخیص عقیق اصل از تقلبی چگونه است؟

تشخیص عقیق اصل کار چندان ساده ای نیست و نیاز به تجربه و مهارت بالا دارد. که در این بخش به بررسی چندین مورد از روش های تشخیص عقیق اصل از تقلبی می پردازیم.

بررسی رگه های داخل عقیق:

عقیق اصل رگه‌های نقطه‌ای، سوزنی، ابری و پر مانند دارد. حتی ممکن است این رگه‌ها از رنگ دیگری هم باشد. رگه‌های ایجاد‌شده در عقیق‌های مصنوعی ساختگی بوده و مثل رگه‌های معدنی، طبیعی و دلنشین نیست.

چگالی و وزن عقیق

یکی دیگر از روش های پی بردن به عقیق اصل از تقلبی بررسی وزن و چگالی آنها است به صورتی که از میان دو عقیق هم اندازه ، عقیق اصل سنگین تر چراکه عقیق اصل چگالی بالایی دارد و در نتیجه وزن بیشتری را نسبت به نمونه های مشابه خود دارد.

بررسی سختی عقیق

متدوال ترین راه برای بررسی اصل بودن سنگ های سختی آنها می باشد از همین رو برای بررسی تسخیص سنگ عقیق از تقلبی باید سنگ عقیق را بر روی سنگ و یا سطحی که سختی آن کمتر از ۷ است بکشید که در این صورت بر روی آن ایجاد خراش می کند. اگر انگشتری یا گردنبندی خریده‌اید که نگین آن با یک ضربه کوچک خش برداشته، متأسفانه احتمال تقلبی‌بودن آن زیاد است.

دمای سنگ عقیق:

عقیق اصل طبیعت متضاد با فصل دارد؛ تابستان خنک و زمستان گرم است، درصورتی که نوع صنعتی آن متناسب با تغییرات دما تغییر می‌کند. عقیق قرمز طرفداران بسیاری دارد و نمونه طبیعی آن کمتر از بقیه انواع آن است.

بررسی رنگ عقیق

رنگ عقیق اصل بسیار زیبا و شفاف است به طور کلی عقیق اصل دارای رنگ قهوه ای تیره تا قرمز است و این در حالی است که رنگ عقیق تقلبی ممکن است بی رنگ و یا روشن باشد. برای تشخیص رنگ بهتر عقیق می توانید از اشعه خورشید و یا چراغ UVنیز استفاده کنید که امروز به وفور از چراغ یو وی برای بررسی اصل بودن سنگ ها استفاده می شود.

نگهداری از عقیق  و نحوه شارژ سنگ عقیق

شاید شما نیز مطالبی راجب شارژ سنگ عقیق شنیده باشید. اغلب سنگهای حساس همچون فیروزه در اثر تماس با مواد چربی همچون انواع کرم و مواد شیمیایی جلای خود را از دست داده و کدر شده و یا حتی تغییر رنگ می دهند اما عقیق جزو این سنگهای حساس طبقه بندی نمی شود و نیازی نیست تا در زمان استحمام و یا شستشو آن را کنار بگذارید. البته لازم به ذکر است تمامی سنگها و زیورآلات در صورت توجه زیاد و دوری از انواع مواد شوینده طول عمر به مراتب بالاتری خواهند داشت و جلا و درخشش چشمگیر خود را از دست نمی دهند. برای شارژ سنگ عقیق هم کافی است آن را ۲ساعت در آب زلال قرار دهید و بعد به اندازه ۳دقیقه و نه بیشتر زیرتابش مستقیم نور آفتاب بگذارید. اگر از عقیق به‌خوبی محافظت کنید می‌توانید مطمئن باشید که موقع فروش ارزش آن کم نمی‌شود.

سنگ های عقیق حکاکی شده

عقیق تراشی شامل کنده کاری روی عقیق یا برجسته کاری روی آن و تولید اشیاء کوچک و هنری و تزئینی از آن است . پیشینه عقیق تراشی در ایران به عهد سومر بر می گردد . روش کار در این صنعت به این شکل است که پس از برش سنگ ، آن را بوسیله چرخ تراش داده و سپس جلا می دهند و پس از آن طرح مورد نظر را روی آن بوسیله قلم های مخصوص تراش می دهند و زیورآلاتی همچون انگشتر با نگین عقیق حکاکی شده می سازند . مرکز هنر عقیق تراشی در استان خراسان شهر مشهد می باشد .

انواع عقیق

عقیق سلیمانی:

عقیق سلیمانی یا سنگ باباقوری نوع رگه دار سنگ عقیق یمانی است. سنگ خلنگ یا قلنج هم گفته می‌شود که خلنگ در فارسی به معنی سیاه‌وسفید است. به عربی و در متون قدیمی‌تر فارسی به نام سنگ باباغوری و جَزْع نیز آمده‌اند. دلیل این‌که این سنگ را باباغوری نام نهاده‌اند به خاطر طرح شکل چشم درون این نوع سنگ است که هاله هایی اطراف آن را گرفته‌است.

در فرهنگ عامیانه باوری وجود دارد که عقیق سلیمانی با خودش خوش شانسی و یا بدشانسی می‌آورد. و احتمالا همین‌ ویژگی باعث شده که برای دور کردن چشم بد انگشترهایی با نگین عقیق سلیمانی را به انگشت می‌کنند.

عقیق یمانی:

نمونه انگشتر عقیق یمانیبه گونه ای از عقیق که رگه های رنگی اش به جای سیاه، طیف هایی از قرمز هستند عقیق یمانی می گویند. عقیق یمانی را معمولاً به صورت گنبدی یا به صورت تیله می تراشند.

عقیق دلربا:

نمونه سنگ عقیق دلرباسنگ دلربا از دسته سنگهای چشم نواز میباشد و در نگاه اول به نظر میرسد که ذرات اکلیل سرتاسر سنگ را پوشانده است و همین جلوه باعث میگردد تا این سنگ نظر هر بیننده ای را به خود جلب کند. سنگ دلربا Goldstone بسیار جذاب است و درخشندگی آن ثابت و همیشگی است و در زیر نور زیبایی آن چند برابر می گردد. سنگ دلربا برای خانم ها و آقایان بسیار توصیه شده است بر اثر باورهای پیشینیان و روایات مکتوب، همراه داشتن این سنگ عشق و محبت را افزایش میدهد.

عقیق سرخ یا احمر:

نمونه انگشتر عقیق سرخنوعی عقیق که دارای رنگ سرخ آتشی است و در جواهرسازی مصرف می شود. عقیق سرخ در نزد بسیاری به “عقیق  خونی” نیز شناخته می شود، در روم باستان برای حفاظت در برابر نیش حشرات و بهبود گردش خون و همچنین افزایش آرامش استفاده می شده است. نقل است که سنگ عقیق سرخ عنکبوتها را نیز دور می کند.

عقیق سیاه:

نمونه انگشتر مردانه عقیق سیاهعقیق اسود که گاهی با نام اونیکس نیز شناخته می شود به رنگ سیاه شفاف و اغلب با رگه هایی به رنگ سفید است. البته لازم به ذکر است که اونیکس به طور کلی به عقیق هایی با ساختار لایه ای اطلاق می شود. رنگ عقیق سیاه به دلیل وجود مواد آهن دار می باشد. این سنگ باعث دور ماندن انرژیهای منفی میگردد و عملکرد بدن را تقویت میکند. طبق باورهای پیشینیان این سنگ با گذشت زمان طولانی به حداکثر قدرت خود می رسو و از این رو برای بهره مندی از خواص این سنگ بهتر است آنرا در تماس مستقیم با بدن قرار داده و یا برای مدت زمان طولانی از آن استفاده نمایید

عقیق شجر :

عقیق شجر و یا دندریت به گروهی از عقیقهای سفید یا کبود و در برخی از انواع یمنی سرخ گفته میشود که رگه هایی اغلب به رنگ قهوه ای یا مشکی و به شکل درخت و مناظر طبیعت و گاهی تا حدودی شبیه به حیوانات در آن به چشم میخورد.

برای مطالعه مطالب بیشتر راجب عقیق شجر می توانید به مقاله عقیق شجر و روش شناسایی عقیق اصل از تقلبی مراجعه کنید

عقیق شجر

عقیق چشم بلبلی:

نوعی عقیق شجری است که دارای دوایر متحدالمرکز کوچکتری است. زمینه این کانی به رنگ صورتی کم رنگ است.

عقیق در روایات:

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : زمانی که خداوند موسی بن عمران را خلق کرد (وقتی او را در میقات به رسالت مبعوث کرد) با موسی بن عمران سخن گفت. سپس خداوند عنایت ویژه ای به اهل زمین کرد و از نور صورت حضرت موسی ، کوه عقیق را آفرید.
سپس خداوند قسم یاد نمود : به عزتم قسم هرگز نمی‌سوزانم و عذاب نمی‌کنم دستی را که در آن انگشتر عقیق باشد ، به شرط آنکه ولایت علی (علیه السلام ) را در دل داشته باشد.

در روایات بسیاری استفاده از انگشتر عقیق توصیه شده و به همراه داشتن آن خوش یمن است. برای مثال از امام صادق(ع) نقل شده که هیچ دستی که برای دعا به سوی خدا بالا می رود محبوب تر از دستی که در آن انگشتر عقیق باشد نیست, (وسائل الشیعه, ج ۷, ص ۱۴۴, باب ۶۶).

در روایتی از قول حضرت فاطمه زهرا(ع) از پیامبر خدا(ع) آمده: کسى که انگشتر عقیق به دست کند، همیشه خیر می بیند. (وسائل الشیعه, ج ۳ , ابواب احکام الملابس,باب۵۲ حدیث۲)

امام صادق (ع): انگشتر عقیق در دست کنید که مبارک است و صاحب آن عاقبتش به خیر و نیکی باشد.

امام صادق (ع) : انگشتر عقیق باعث ایمنی در سفر است .

پیامبر اکرم (ص): انگشتر عقیق در دست کنید مادامی که آدم آن را با خود داشته باشد اندوهی به او نمی رسد.

امام صادق علیه السلام می فرمایند: «هر کس انگشترى داشته باشد که نگین آن عقیق باشد فقیر نخواهد شد و مقدر او جز بهترین تقدیرات خواهد بود».

زیاد قندى از حضرت موسى بن جعفر، از پدران بزرگوارش علیهم السّلام از حسین بن على علیه السّلام روایت کرده است که فرمود: هنگامى که خداوند، موسى بن عمران را آفرید و در طور سینا با او سخن گفت، بر زمین نظرى افکند و از نور روى خود عقیق را آفرید، آنگاه فرمود: بحقّ خودم بر خود لازم کردم که کسى را که (انگشترى) عقیق دست کند، به آتش عذاب نکنم به شرط آن که على علیه السّلام را دوست داشته باشد.

در نزههالقلوب نیز همین مطلب آمده است: بر چند نوع است و سرخ آن که صفای لون بیشتر دارد بهتر بود و آن در ملک یمن بیشتر است.

خواص درمانی سنگ عقیق

از دیرباز، قبایل و ملل کهن جهان، عقیق را سنگ مقدسی می دانسته اند و آن را از خود دور نمی کرده اند، عقیق سنگی است که آن را حامی انسان در مقابل بلایا و حوادث به ویژه در جنگ ها می شمارند و برای افزایش درآمد و رونق کسب و کار و آسان شدن کارها بسیار مفید است.

عقیق برای بیماری ها و ناتوانی های چشمی بسیار مؤثر است و همچنین دارویی تقویتی برای دستگاه تولید مثل می باشد.

می توانیم از این سنگ برای درمان سر دردها، گرفتگی های عضلانی و دردهای کمر و ستون فقرات استفاده کنیم.برای معالجه بیماری های صرع، کلیه، روده، پرستات، احتقاق و ورمها نیز می توانیم از آن کمک بگیریم. سنگ عقیق ریه ها، معده، کبد و مغز را تقویت می کند و محرکی برای دستگاه گوارش است و بیان سخنوری را تسهیل می کند.

انرژیهای موجود در سنگ عقیق قرمز دارای اثرات شفابخش زیر میباشد:
درمان بیماری های کمر درد ، پا درد ، استخوان درد و همچنین دردهای ماهیچه ای
درمان استرس ، اضطراب ، میگرن ، انواع سر درد و بیماری های عصبی
درمان بیماری های کمر درد ، پا درد ، استخوان درد و همچنین دردهای ماهیچه ای

این سنگ همچنین برای بیماریهای پوستی از جمله آکنه بکار می رود. برای این کار باید سنگ را در بالای پوست نگه داشته و برای مدت چند دقیقه بصورت دایره وار حرکت دهید.