مخراج کاری به تکنیک ها و روش های قرار دادن سنگ و نگین بر روی زیورآلات و جواهرات گفته می شود که در آن سنگ ها و نگین ها بر روی پایه های فلزی جواهرات قرار داده می شوند که دقت و مهارت بالایی لازم دارد تا اطمینان حاصل شود سنگ ها به صورت محکم و صحیح در سر جای خود قرار گرفته اند. در این مقاله به معرفی انواع مخراج کاری و روش های انجام آن اشاره می کنیم تا شما دوستان با فرآیند نگین زنی و مخراج کاری زیورآلات آشنا شوید.
مخراج کاری و نگین زنی دارای روش های مختلفی است که از کیفیت های مختلفی نیز برخوردار است. نوع نگین کاری زیورآلات و جواهرات می تواند با توجه به طرح و قیمت آن متفاوت باشد که در این بخش به معرفی معروف ترین روش های نگین زنی و مخراج کاری در بخش زیورآلات اشاره می کنیم.
مخراج کاری چنگکی (Prong Setting)
مخراج کاری چنگی یکی از پرکاربردترین روش ها برای مخراج کاری می باشد که بر قرار دادن سنگ ها بر روی پایه های فلزی تمرکز دارد. این روش به استفاده از چنگک های فلزی برای نگه داشتن سنگ در جای خود اشاره دارد که این اجازه را می دهد که نگین بیشترین درخشندگی را در اثر بازتاب نور خورشید داشته باشد. روش مخراج کاری پایه چنگکی به این شکل است که چنگک ها بر روی قسمت بالایی سنگ خم می شوند تا آن را به صورت محکم در سر جای خود نگه دارند که نمونه های آن را اغلب در انگشتر نقره تک نگین زنانه و یا انگشتر طلا می توانید مشاهده کنید البته در این روش باید مواظب بود تا سر چنگک ها به صورت کامل صیقلی و صاف شوند تا با لباس و وسایل دیگر گیر نکند.
مخراج کاری دیواره ای (Bezel Setting)
در این نوع مخراج کاری که دیواره ای یا احاطه شونده نیز گاها شناخته می شود یک لبه فلزی دور تا دور نگین کشیده می شود و نگین دارای کناره های فلزی خواهد بود که باعث ایجاد ظاهری شیک و محافظ برای نگین های گرانقیمت می شود. در این نوع مخراج کاری لبه فلزی کاملا بر اساس اندازه سنگ ایجاد می شود و با استفاده صیقل سعی می شود تا هم سطح سنگ قرار گیرد که نمونه این نوع مخراج کاری را بر روی انگشتر مردانه نقره ترک مشاهده می کنید.
مخراج کاری و نگین زنی سنگ فرشی (Pavé Setting)
این نوع نگین زنی که اغلب در زیورآلات پر نگین نظیر سرویس نقره و یا ساعت و دستبند قابل مشاهده است به صورت نگین های ریز می باشد که در کنار یکدیگر سطحی درخشان و براق را ایجاد می کنند که سطح فلز کمتر قابل مشاهده است. در این روش سوراخ ها و شیار های کوچکی بر روی فلز ایجاد می شود که نگین بر روی آنها قرار می گیرد و سپس با فشار دادن چنگک های ریز یا همان لبه های فلز باعث محکم شدن نگین ها در جای خود می شود. این نوع نگین زنی به لاتین Pavé Setting نامیده می شود که یک واژه فرانسوی می باشد.
مخراج کاری کانالی یا باگت (Channel Setting)
این روش مخراج کاری و نگین زنی به قرار دادن نگین ها در بین دو دیواره فلز و در داخل آن اشاره می کند که در ایران به عنوان نگین کاری باگت شناخته میشود که این نوع نگین کاری محکم ترین نوع خود می باشد که بدون ریزش است. در این روش کانالی به اندازه نگین های در داخل زیورآلات ایجاد می شود که به صورت موازی هستند و نگین در داخل انها کنار هم قرار می گیرد و دیواره های فلزی باعث نگه داشته شدن نگین در جای خود می شود که نمونه گردنبند آن را در تصویر مشاهده می کنید که برای خرید می توانید به بخش گردنبند نقره زنانه مراجعه کنید.
نگین و مخراج کاری میله ای (bar setting)
این نوع نگین کاری بی شباهت به نگین کاری کانالی نیست و در این روش در بین نگین ها میله های فلز به صورت عمودی قرار داده می شوند که برای نگه داشتن نگین استفاده می شود و اغلب برای مخراج کاری انگشتر های نامزدی و نشان استفاده می شود.
مخراج کار کاسه ای یا ژیپسی Gypsy (Flush) Setting
این نوع نگین زنی و مخراج کاری به عنوان هم سطح نیز شناخته می شود و در این روش بر روی زیورآلات سوراخ هایی ایجاد می شود و نگین در داخل آنها قرار داده می شود به صورتی که هم سطح فلز قرار می گیرد این نوع نگین زنی اغلب در جواهرات کارتیر کاربرد دارد و هنگامی که نگین داخل سوراخ کاسه شکل قرار می گیرد دور آن چکش کاری می شود تا سفت شود که نمونه های این نوع نگین کاری را در فروشگاه لوکس گلامور در بخش حلقه ست نامزدی نقره می توانید مشاهده کنید.
مخراج کاری کششی و فشاری (Tension Setting)
مخراج کاری کششی و یا همان فشاری از قدرت فنری فلز برای نگه داشتن سنگ استفاده می کند به صورتی که باعث دیده شدن معلق سنگ بر روی انگشتر می شود. این نوع نگین کاری جدید ترین روش مخراج کاری است و معلق ماندن نگین بر روی انگشتر سبب درخشندگی و عبور نور از آن می شود.
مخراج کاری نامرئی (Invisible Setting)
این روش مخراج کاری به صورت قرار دادن نگین های به صورت پیوسته و به هم چسبیده در کنار یکدیگر است به صورتی که فلز و چنگکی بین نگین های مشخص نباشد. این نوع نگین کاری از پیچیدگی ها خاص خود برخوردار است و در زیورآلات گرانقیمت جهان نظیر تولیدات برند VANCLEEF ARPELS دیده می شود.این نکته را نیز باید خاطر نشان کنیم که در این روش نگین های بر روی شیار های روی فلز قرار داده می شوند و سطحی صاف و یکدست را ایجاد می کنند.
نتیجه گیری
نگین ها و سنگ ها همواره سبب زیبایی و چشم نوازی جواهرات و زیورآلات می شوند که در این میان روش های مختلفی برای مخراج کاری و نگین زنی آنها وجود دارد که هر کدام از انها مزایایی ویژه ای دارند که سبب استحکام نگین های در روی زیورآلات می شوند، این نکته را باید در نظر داشت که روش مخراج کاری نیز بر روی قیمت جواهرات خریداری شده شما تاثیر خواهد گذاشت از سوی دیگر وجود روش های مختلف مخراج کاری امکان ایجاد خلاقیت و نوآوری برای طراحی زیورآلات و جواهرات را بالا می برد به همین جهت توصیه می شود قبل از خرید زیورآلات به نوع مخراج کاری انها نیز توجه کنید.